Przepisy dotyczące możliwości zatrudniania osób młodocianych, czyli takich, które nie ukończyły jeszcze 18. roku życia znajdują się w Kodeksie Pracy, a dokładnie w 9. dziale tego aktu prawnego. Warto poznać zasady dotyczące zatrudniania osób niepełnoletnich. Kiedy jest to możliwe, a kiedy zabronione? Czy osoba poniżej 15. roku życia może legalnie podjąć pracę?

Kim według Kodeksu pracy jest młodociany i w jakich przypadkach można zatrudniać osoby poniżej 15. roku życia?

Młodociany w rozumieniu przepisów to osoba, która ma 15 lat, a nie ukończyła 18. roku życia. Trzeba widzieć, że można zatrudnić tylko niepełnoletnich, którzy ukończyli minimum 8-letnią szkołę podstawową. Ponadto muszą oni przedstawić świadectwo lekarskie stwierdzające, że taka praca nie stanowi dla nich żadnego zagrożenia. Możliwe jest zatrudnianie osób, które nie ukończyły 15. lat z pewnymi wyjątkami. Mogą one podjąć pracę na zasadach zatrudniania młodocianych w roku kalendarzowym, w którym mają ukończyć 15. rok życia. Ponadto pracodawca ma prawo zatrudnić osobę niepełnoletnią, gdy ukończyła 8-letnią szkołę podstawową i jest zatrudniona w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu. Jeżeli Twoje dziecko szuka takiej oferty pracy w Rudzie Śląskiej, to sprawdź oferty pracy w Rudzie Śląskiej – GoWork. Wielu pracodawców chętnie przyucza do zawodu. Warto podkreślić, że nastolatek, który nie ukończył 8-letniej szkoły podstawowej, może być przyjęty do pracy na podstawie przepisów o zatrudnianiu młodocianych w celu przyuczenia do zawodu, jeśli w ten sposób realizowany będzie obowiązek szkolny. Ponadto uczeń może być zatrudniony do pracy w celu innym niż przygotowanie zawodowe, do prac lekkich, jeżeli nie koliduje to z wypełnianiem obowiązku szkolnego. Wykaz prac lekkich ustala pracodawca w regulaminie pracy.

Jakie są zasady zatrudniania osób młodocianych według Kodeksu Pracy?

Warto uzupełnić ogólne wytyczne, bo dziecko, które nie ukończyło jeszcze 15. roku życia może być zatrudnione w ramach przyuczenia do zawodu, ale za zgodą rodzica lub opiekuna prawnego, a także po uzyskaniu pozytywnej opinii psychologiczno-pedagogicznej. W przypadku osoby poniżej 15. roku życia, która nie ukończyła szkoły podstawowej konieczne jest jeszcze uzyskanie zgody dyrektora ośmioletniej szkoły podstawowej w obwodzie, w którym mieszka dziecko na wypełnianie obowiązku szkolnego poza placówką edukacyjną. Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji pracowników niepełnoletnich, a także świadczenia pomocy i opieki niezbędnej dla przystosowania się pracowników młodocianych do wykonywanych obowiązków.  W przypadku wykonywania pracy niezwiązanej z przygotowaniem do zawodu nie można zatrudniać nieletniego na więcej niż 12 godzin tygodniowo, przy czym w dniu odbywania się zajęć szkolnych nie może być to więcej niż 2 godziny. Wymiar czasu pracy  w czasie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu, przy czym osoby do 16. roku życia nie mogą wykonywać pracy dłużej niż 6 godzin na dobę. Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Przed przyjęciem do pracy konieczne jest wykonanie badań lekarskich. Jeżeli lekarz orzeknie, że praca zagraża zdrowiu dziecka, pracodawca jest zobowiązany ją zmienić, a gdy nie ma takiej możliwości, niezwłocznie rozwiązać umowę o pracę i wypłacić odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Młodociany nie może być zatrudniany w godzinach nadliczbowych, ale i porze nocnej. Takiemu pracownikowi przysługuje w tygodniu prawo do nieprzerwanego wypoczynku w liczbie 48 godzin. Z upływem 6 miesięcy od podjęcia pierwszej pracy, pracownikowi młodocianemu przysługuje prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych.

Poza zakazem pracy w nocy i wykonywania ciężkich prac istnieje szereg zajęć, których nie może wykonywać niepełnoletnia osoba. Generalnie są to prace, gdzie młodzi pracownicy narażeni są na zbyt duże fizyczne obciążenia (dźwiganie), czynniki biologiczne i chemiczne. Co ważne, zakazane są także prace, które mogą  negatywnie wpływać na rozwój psychiczny, co może dotyczyć pracy w ubojniach, ale i sprzedaży wyrobów alkoholowych czy tytoniowych.